W ostatnią środę kwietnia na spotkaniu Dyskusyjnego Klubu Książki dla dorosłych omawiana była książka Margaret Atwood Serce umiera ostatnie. Swoją opinię o książce napisała pani Wanda Kochmańska:

Notatka wydawcy umieszczona na okładce zachęca do lektury. Cytuję jej fragment: „To złowieszcza, przewrotnie zabawna opowieść o bliskiej przyszłości, w której praworządni żyją w zamknięciu, a zło czyniący chodzą wolno…. Serce umiera ostatnie jest dowodem wyżyn pisarstwa M. Atwood”. Uczestniczki spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki dla dorosłych miały jednak wiele zastrzeżeń i aż tak wysoko powieści nie oceniły.

Bohaterowie powieści Stan i Charmaine, podczas kryzysu gospodarczego tracą pracę, dom, finanse. Charmain pracuje w barze, dostaje jakieś napiwki, ale niestety, to nie wystarcza na utrzymanie. Często wspominają swoje życie kiedy nie było kryzysu, mieli pracę, dom i była między nimi miłość. Ciągle drżą o swoje życie i samochód, w którym mogą się schronić. Na ulicach nie jest bezpiecznie ponieważ są pełne włóczęgów, drobnych przestępców, band ulicznych. Samochód to łakomy kąsek dla tych błąkających się bezdomnych przestępców. Ich życie to ciągły strach, że to jedyne „lokum”, w którym mogą się schronić, zostanie skradzione, a oni mogą zginąć.

Pewnego dnia pojawia się możliwość wyjścia z tej koszmarnej sytuacji. Znaleźli ulotkę, która reklamuje projekt nazywany Pozytron. Bohaterowie zgłaszają swój udział. Otrzymują dom, podobnie jak inni uczestnicy, w którym mieszkają miesiąc, a potem w następnym  miesiącu muszą udać się do więzienia, a ich dom zajmują inni mieszkańcy Pozytronu. Bohaterowie powieści cieszą się z nowych, lepszych warunków bytowych, nie dostrzegają jednak, że już nie są ludźmi wolnymi, że są kontrolowani, podsłuchiwani i manipulowani.

 Autorka, moim zdaniem, dosyć powierzchownie opisuje problem socjologiczny, brakuje również głębszego opisu działania Pozytronu i zmian dokonujących się w ludziach objętych programem. Serwuje natomiast lekko satyryczny opis romansów głównych bohaterów. Charmaine zakochuje się w jednym z uczestników programu, który wyszukuje wolnych domów na ich seksualne spotkania, co oczywiście jest zabronione, ale podnosi dodatkowo temperaturę tych schadzek.

Sten zakochuje się również, ale w wyobrażeniu kobiety, która zamieszkuje „ich” dom, kiedy następuje comiesięczna zamiana. Inspiracją zauroczenia jest znaleziona chusteczka ze śladem odciśniętych ust.

Opis działań mający ujawnić całe zło i nadużycia Zarządu Pozytronu jest również mało przekonujący i absurdalny.

Powieść czyta się właściwie dobrze, mimo tego pomieszania gatunków. Prowokuje do postawienia sobie pytania – jak ja zachowałbym się w tak totalnym kryzysie? Zastanawiam się też jaka część naszego świata opisywana jest w tej powieści oraz dlaczego to nie nadzieja, a serce umiera ostanie.

                                                        Wanda Kochmańska – członek DKK dla dorosłych.